"BÌNH THƯỜNG HÓA" - KHI NHỮNG CÂU NÓI TƯỞNG RẰNG THÂN QUEN NHƯNG LẠI RẤT ĐỖI XA LẠ

• "Đàn ông xây nhà, đàn bà xây tổ ấm"
• "Đàn ông miệng rộng thì sang, đàn bà miệng rộng tan hoang cửa nhà"
• "Con trai phải mạnh mẽ"
• "Bố mẹ đặt đâu, con nằm đấy"
• "Một giọt máu đào hơn ao nước lã"
• …

Đây là những câu nói không thể quen thuộc hơn đối với một người con đất Việt. Ngôn ngữ từ xưa không chỉ được sử dụng để giao tiếp hằng ngày, mà nó còn được đúc kết, nhào nặn thành những lời văn sâu sắc, những câu thơ bay bổng, hay những ca dao, tục ngữ giàu hình ảnh nhằm thể hiện quan niệm đạo đức, giá trị giáo dục, và lối sống sinh hoạt trong văn hóa Việt Nam.

Thế nhưng, từ thế hệ này qua thế hệ khác, với sự chuyển biến không ngừng của xã hội và sự tân tiến của công nghệ thông tin, nhận thức của con người về thế giới quan ngày càng phát triển đa dạng - giờ đây, những câu nói thể hiện niềm tin đạo lý truyền thống đã không còn phù hợp với quan niệm hiện đại, nói trắng ra là… "lỗi thời". Đặc biệt với những câu nói liên quan đến vấn đề giới tính, ví dụ như: "Trai năm thê bảy thiếp/ Gái chính chuyên một chồng" không chỉ bị phản ánh kịch liệt về đạo đức mà còn đi ngược lại với pháp luật.

Tuy nhiên, rất nhiều các quan niệm truyền thống cực đoan bởi đã "ngấm sâu" vào tiềm thức và quan niệm của người Việt Nam, nên vẫn còn được sử dụng một cách rộng rãi như một điều "tự nhiên" hoặc "chuyện thường ngày". Những niềm tin ấy đã và đang còn len lỏi trong đời sống xã hội, gây ảnh hưởng ít nhiều đến sự bất bình đẳng và phân biệt trong các mối quan hệ khác nhau.

Vậy thì, chúng đã ảnh hưởng như thế nào? Và vì sao chúng ta cần phải loại trừ những quan niệm "lỗi thời" ấy? - Do đó, dự án "Bình Thường Hóa" được sinh ra với mục đích giải đáp câu hỏi này.

🎯 MỤC ĐÍCH DỰ ÁN

"Bình Thường Hóa" là một dự án truyền thông của CLB 1LLUSIONISTS nhằm khám phá cách ngôn ngữ và lời nói định hình nhận thức của con người và văn hóa Việt Nam thời kỳ hiện đại. Thông qua việc phân tích từ nguồn gốc trong văn hóa dân gian truyền thống cho đến ngôn ngữ đối thoại hiện nay, dự án mong muốn chứng minh tầm ảnh hưởng của những câu nói dẫu "đậm mùi" phân biệt và định kiến, nhưng vì đã tồn tại từ lâu hoặc đã lặp đi lặp lại qua các thế hệ mà dần dần được chấp nhận một cách vô thức, để rồi trở thành "chuẩn mực" trong đời sống xã hội.

🔑 THÔNG ĐIỆP CHÍNH

"Hơn cả một câu nói" là ý nghĩa trọng tâm của cơ chế "bình thường hóa". Nó giúp phơi bày những nguy hiểm qua việc đánh giá thấp tầm ảnh hưởng của ngôn ngữ, đồng thời phản biện lại thái độ coi thường ("Chỉ là một câu nói/trò đùa quen thuộc thôi mà") vốn cho phép định kiến bám rễ trong ý thức của chúng ta.